Ngày 01/03/2023, UBND huyện Lộc Bình long trọng tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh Cốc Lùng (Soong Luồng), đến dự buổi lễ có đồng chí Nguyễn Đặng Ân – Tỉnh ủy viên – Bí thư huyện Lộc Bình; đ/c Phan Văn Hòa – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đ/c: Hoàng Thị Thúy – Phó Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình, cùng đại diện phòng QLVH&GĐ, Bảo tàng tỉnh và các phòng ban UBND huyện Lộc Bình; Lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ xã Xuân Dương.
Đ/c Phan Văn Hòa – Phó Giám đốc Sở VHTT&DL thừa ủy quyền của Chủ tịch UBND tỉnh lên trao bằng xếp hạng di tích cho địa phương
Di tích Địa điểm Cốc Lùng (Soong Luồng) thuộc thôn Co Hồng, xã Xuân Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. Di tích là căn cứ địa vững chắc của các lực lượng cách mạng ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, tiễu phỉ, diệt cướp. Bên cạnh đó, di tích còn là nơi ghi dấu hai sự kiện Đại hội Đảng là: Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Ninh lần thứ I và Đại hội Đảng bộ huyện Lộc Bình lần thứ I.
Ngày 06/6/1948, Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Ninh lần thứ I được tổ chức tại Cốc Lùng (Soong Luồng). Đại hội đề ra chủ trương tiếp tục đẩy mạnh kháng chiến ở những nơi gặp nhiều khó khăn, tạo vùng đệm, thế liên hoàn tấn công tiêu hao sinh lực địch, mở rộng kháng chiến ra các huyện miền Đông duyên hải. Đồng chí Hoàng Chính được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy. Trong quá trình diễn ra đại hội, nhân dân các dân tộc xã Xuân Dương đã làm tốt công tác bảo vệ, cảnh giới cũng như ủng hộ lương thực, thực phẩm cho cán bộ, góp phần vào thành công chung của Đại hội.
Sau Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Ninh, cuối tháng 6/1948, Đại hội Đảng bộ huyện Lộc Bình lần thứ I cũng được tổ chức tại địa điểm Cốc Lùng (Soong Luồng) với gần 50 đại biểu tham dự. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Lộc Bình khóa I gồm 07 đồng chí, trong đó đ/c Lê Việt Hùng được bầu giữ chức Bí thư Huyện ủy; đ/c Đ/c Nông Văn Tiếp - Phó Bí thư huyện ủy. Đại hội đã đề ra phương hướng kháng chiến của Đảng bộ, quân và dân các dân tộc trong huyện là: Tích cực xây dựng cơ sở kháng chiến, phát triển phong trào du kích trong vùng địch hậu; phát triển phong trào du kích chiến đấu, chủ động đánh địch, giữ vững vùng căn cứ kháng chiến; củng cố lực lượng vũ trang chủ lực của huyện, sẵn sàng đánh tan hành động càn quét, lấn chiếm quy mô lớn của địch.
Có thể thấy di tích Cốc Lùng (Soong Luồng) là địa điểm di tích lịch sử cách mạng có giá trị lịch sử to lớn. Di tích là căn cứ địa kháng chiến, đánh dấu bước chuyển mình ngoạn mục trong phong trào đấu tranh Cách mạng và hình thành, lớn mạnh của hai Đảng bộ tỉnh Hải Ninh và huyện Lộc Bình. Đồng thời cũng tạo những bước đệm vững chắc ban đầu, tạo bàn đạp cũng như củng cố lại tinh thần kháng chiến của quân và dân các dân tộc tỉnh Hải Ninh và huyện Lộc Bình. Từ đây quân và dân hai tỉnh, huyện chung tay kháng chiến góp thêm chiến thắng cho phong trào đấu tranh của quân và dân cả nước.
Cây đa cổ thụ gắn liền với địa điểm ghi dấu sự kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Ninh lần thứ I và Đại hội Đảng bộ huyện Lộc Bình lần thứ I (tháng 6/1948)
Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học tiêu biểu, di tích Cốc Lùng (Soong Luồng) được UBND tỉnh công nhận là di tích cấp tỉnh theo Quyết định số: 81/QĐ-UBND ngày 19/01/2023 nhằm tạo mới và làm phong phú thêm tuyến, điểm du lịch của huyện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Là cơ sở pháp lý để quản lý, bảo vệ, tu bổ tôn tạo, phục hồi và phát huy giá trị của di tích; qua đó góp phần nâng cao công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích trong những năm tiếp theo trên địa bàn huyện.
Bài: Vy Thị Bích Hạnh - Bảo tàng tỉnh Lạng Sơn