Linh Tiêm nghĩa là chiếc thẻ tre, tiếng Việt dịch là “thẻ”. Xưa, trong các cung quán, đền chùa… người ta dùng các thẻ tre có đánh số kí hiệu để bói việc cát hung, coi đó là sự phán bảo của thánh thần, do vậy các thẻ đó được gọi là “linh tiêm” (nghĩa là thẻ thiêng), cũng có khi gọi là “thần tiêm” (nghĩa là thẻ thần).
Linh tiêm đền thiêng Bắc Lệ Công Đồng hiện còn gồm 24 ván in, mỗi ván in gồm 02 mặt, tổng cộng gồm 48. Ván gỗ hình chữ nhật, cao trung bình: 15cm, rộng ngang: 22,3cm đến 23,2cm, bề dày ván in: 1,3cm đến 02cm. Các linh tiêm được khắc lối chữ Khải thư thời nhà Nguyễn khá rõ ràng, sắc nét trên ván gỗ thị, ước tính niên đại được tạo tác sớm nhất vào đầu thế kỉ XX. Hiện trạng ván in vẫn được lưu giữ khá tốt, phẳng, tương đối nguyên vẹn, trừ một vài trường hợp bị nứt hay sứt mẻ đôi chút.
Nội dung chính của linh tiêm đền Bắc Lệ Công Đồng phân làm 12 mục, đọc từ bên phải sang trái, từ trên xuống dưới, mỗi mục là một bài thơ tứ tuyệt chữ Hán, được trình bày thành hai hàng dọc. Với nội dung xem tử vi, đoán vận hạn, phong thủy.... Trong đó chứa đựng triết lý nhân văn sâu sắc, mang giá trị giáo dục đạo đức, lẽ sống ở đời, đã có từ ngàn xưa..
Ts. Phạm Văn Ánh cho biết: “Bộ linh tiêm Bắc Lệ công đồng là tư liệu quý liên quan đến đền Bắc Lệ công đồng và tín ngưỡng thờ mẫu nói chung. Những năm 2001-2002, đồng nghiệp cùng cơ quan tôi là chị PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp đi sưu tầm tư liệu ở Lạng Sơn có sưu tập được bộ ván này. Sau đó, chị có nhờ tôi xem, thì biết đây là Linh Tiêm của đền Bắc Lệ công đồng. Hiện nay chị Hiệp đã lập gia đình và định cư tại Pháp. Từ một số năm trước, chị đã giao tôi toàn quyền đối với bộ ván nói trên. Nay địa phương muốn nhận lại, tôi thay mặt chị Hiệp sẵn sàng bàn giao lại bộ Ván khắc này cho địa phương. Đó cũng là tâm nguyện của Tôi và chị Hiệp từ nhiều năm nay.”
Ông Nông Đức Kiên - Giám đốc Bảo tàng tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Những năm gần đây nhiều tổ chức, cá nhân hưởng ứng tích cực việc hiến tặng hiện vật đã giúp bảo tàng có nguồn tư liệu, hiện vật phong phú, đa dạng và có giá trị. Điều này có vai trò rất quan trọng nhằm tiếp tục duy trì sưu tầm những tư liệu quý và tránh thất thoát, vì có nhiều hiện vật nếu không bảo quản tốt sẽ hư hỏng theo thời gian".
Bộ Linh Tiêm đền Bắc Lệ không chỉ mang giá trị về lịch sử, văn hóa và còn có giá trị nghệ thuật độc đáo. Bảo tàng tỉnh Lạng Sơn sẽ làm tốt công tác nghiên cứu, lưu giữ, bảo quản, trưng bày, để phát huy giá trị, giới thiệu về hiện vật đến du khách trong và ngoài nước khi đến tham quan, tìm hiểu tại Bảo tàng.
Dương Thị Thùy Linh
