Cùng với các di tích lịch sử cách mạng tiêu biểu trên địa bàn huyện Bắc Sơn, Lân Áng là một điểm di tích lịch sử gắn liền với diễn trình cách mạng Khởi nghĩa Bắc Sơn. Tại đây đã ghi dấu sự kiện hoạt động cách mạng của đồng chí Hoàng Văn Hán – người chiến sĩ cách mạng trung kiên từ năm 1936 đến năm 1945 và các hoạt động tiếp tế nhu yếu phẩm, nuôi dấu cán bộ cách mạng của nhân dân thôn Lương Minh, thôn Nông Lục và các thôn khác thuộc xã Hưng Vũ, huyện Bắc Sơn. Đặc biệt nơi đây cũng là địa danh gắn liền với sự kiện ngày 09 tháng 02 năm 1945 thực dân Pháp và bè lũ tay sai của chúng mật phục, sát hại đồng chí Hoàng Văn Hán (nguyên là Chỉ huy trưởng Khởi nghĩa Bắc Sơn ngày 27 tháng 9 năm 1940; chiến sĩ Đội Cứu quốc quân I…) nhằm uy hiếp tinh thần đấu tranh cách mạng của nhân dân ta.
Toàn cảnh di tích Lân Áng xã Hưng Vũ, huyện Bắc Sơn
Lân Áng – địa điểm an toàn khu, là nơi nuôi dấu, hoạt động bí mật của các đồng chí cán bộ của Đảng.
Sau sự kiện thành lập Chi bộ đầu tiên tại thôn Mỏ Tát, xã Vũ Lăng ngày 25 tháng 9 năm 1936. Để thực hiện đường lối lãnh đạo của Đảng, những cán bộ đảng viên trong chi bộ đã chủ động kiên trì bám làng bản, bám nhân dân để lãnh đạo các cuộc đấu tranh tại địa phương, tích cực tuyên truyền giác ngộ lực lượng quần chúng ủng hộ cách mạng… Qua đó, xã Hưng Vũ đã trở thành một trong những địa phương tiêu biểu của huyện Bắc Sơn được lựa chọn làm địa bàn hoạt động bí mật để xây dựng, phát triển phong trào cách mạng.
Cùng với địa thế kín đáo và là địa bàn sinh sống của các hộ gia đình đồng bào dân tộc Tày giàu truyền thống yêu nước, Lân Áng đã trở thành nơi hoạt động bí mật của đồng chí Hoàng Văn Hán và các đồng chí cán bộ cách mạng của Đảng, lực lượng quần chúng cách mạng Bắc Sơn. Từ những hoạt động đóng góp tích cực ủng hộ phong trào cách mạng của gia đình đồng chí Hoàng Văn Hán và nhân dân địa phương, Lân Áng đã trở thành địa điểm an toàn khu nuôi dấu, bảo vệ an toàn cho các cơ quan, cán bộ cao cấp của Trung ương, Xứ ủy Bắc kỳ trong thời gian hoạt động cách mạng tại Bắc Sơn trong quãng thời gian từ năm 1936 đến năm 1945; đồng thời đây cũng là địa điểm bí mật để huấn luyện quân sự của các chiến sĩ du kích và lực lượng cách mạng của ta, chuẩn bị cho cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945.
Đồng chí Hoàng Văn Hán chỉ huy trưởng đội du kích Bắc Sơn
Di tích Lân Áng là nơi ghi dấu tội ác của thực dân Pháp.
Đầu năm 1945, trong không khí sôi nổi của phong trào quần chúng cách mạng, bọn thực dân và tay sai lại tiến hành khủng bố gắt gao, đàn áp, bắt bớ nhiều hội viên cứu quốc, trong đó có một số hội viên phụ nữ cứu quốc xã Hưng Vũ về giam cầm tại đồn Mỏ Nhài; chúng dùng nhiều thủ đoạn dụ dõ, mua chuộc, tra khảo, đánh đập tàn bạo, hòng làm nhụt tinh thần chiến đấu của nhân dân ta. Thâm độc hơn, tên Đăng Uýt – Chánh mật thám Pháp cùng bọn tay sai tri châu Nguyễn Văn Phú vừa cho quân ráo riết tìm bắt cán bộ du kích vừa cho treo giải thưởng bằng tiền cho những ai bắt hoặc lấy được đầu đồng chí Hoàng Văn Hán - một trong những cán bộ lãnh đạo chủ chốt của chi bộ xã Hưng Vũ nói riêng, của Đảng bộ huyện Bắc Sơn nói chung.
Ngày 09 tháng 02 năm 1945, bằng thủ đoạn đê hèn và man rợ, địch đã sử dụng các tên phản bội Hoàng Đình Thưởng, Hoàng Đình Tăng, Hoàng Văn Còn mật phục giết hại đồng chí Hoàng Văn Hán tại Lân Áng (thôn Lương Minh, xã Hưng Vũ), rồi đem bêu đầu đồng chí ở đồn Mỏ Nhài để uy hiếp tinh thần của nhân dân ta. Di tích Lân Áng đã trở thành địa điểm ghi dấu tội ác của thực dân Pháp và bọn tay sai của chúng đối với sự nghiệp phát triển phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của cán bộ cách mạng Bắc Sơn. Sự hy sinh anh dũng của đồng chí Hoàng Văn Hán là một mất mát lớn lao không gì bù đắp nổi cho tổ chức Đảng, tổ chức cách mạng và nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng đang trên đà phát triển… Những cống hiến và hy sinh của đồng chí Hoàng Văn Hán đã thúc đẩy mạnh mẽ lòng căm thù giặc và ý chí kiên cường xây dựng, tham gia phong trào cách mạng của quần chúng cách mạng Bắc Sơn... Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Bắc Sơn, các cơ sở Đảng, các tổ chức quần chúng tiếp tục được duy trì củng cố. Công tác xây dựng lực lượng để chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền được tiến hành với một khí thế mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Những đóng góp của các chiến sĩ cách mạng nói chung và liệt sĩ Hoàng Văn Hán nói riêng là những đóng góp lớn lao trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, góp phần cho cách mạng Tháng 8 – 1945 thành công. Thắng lợi của Cách mạng Tháng 8 đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội; quê hương cách mạng và con người Bắc Sơn đã có những đóng góp tiêu biểu cho những tiến trình lịch sử cách mạng đó.
Địa điểm ghi dấu sự kiện ngày 09/3/1945 đồng chí Hoàng Văn Hán bị sát hại tại Lân Áng xã Hưng Vũ, huyện Bắc Sơn
Bia ghi dấu sự kiện tại di tích Lân Áng
Di tích Lân Áng, mảnh đất nơi người chiến sĩ cộng sản anh dũng, kiên trung Hoàng Văn Hán đã bị địch giết hại. Sự hy sinh của đồng chí đã trở thành một tấm gương sáng ngời, là niềm tự hào của nhân dân Bắc Sơn nói riêng và Lịch sử đấu tranh cách mạng nói chung. Di tích Lân Áng mãi là địa điểm để ghi nhớ những đóng góp của đồng chí Hoàng Văn Hán trong sự nghiệp cứu nước, cứu dân, đánh đuổi thực dân Pháp. Ngày 07/01/2020, di tích Lân Áng, xã Hưng Vũ, huyện Bắc Sơn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích cấp Quốc gia theo quyết định số 32/QĐ-BVHTTDL.
Tổng hợp: Nguyễn Thu Huyền
